Engin Mühendislik
En Kaliteli En Ekonomik ve En Sağlıklı Mühendislik Çözümleri....
SAYFA İÇİ ARAMA
- Yangın Söndürme Sistemleri -Yangın Suyu Deposu Hesabi -Sprinkler Sistemi - Yangın Tesisatında Kullanilan Boru ve Baglanti Elemanlari - Sulu Yangın Tesisati Örnek - Davlumbaz Yangin Söndürme Tesisati- CO2 Yangin Söndürme Sistemleri - -Yangin Söndürme Yönetmeliği-
YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ
En Kaliteli En Ekonomik ve En Sağlıklı Mühendislik Çözümleri-komple sistem-periyodik bakım-onarım
YANGIN
•Yanma olayı, ısı, oksijen ve yanıcı maddelerden oluşan üç faktörün bir arada olmasıyla meydana gelir
•Yanma olayı için ısının 260 - 400 C’ den, oksijenin ise % 15' den fazla olması şarttır.
•Yanma olayı için ısının 260 - 400 C’ den, oksijenin ise % 15' den fazla olması şarttır.
Yangın Standartları ve Yönetmelikleri
—TS EN 12845
—TS EN 12259
—TS ISO 14520
—NFPA (13-14-20)
Yönetmelik Standartlar
•Türkiye Yangından Korunma Yönetmeliği-2007
Söndürme Sistemleri
—Sulu Söndürme Sistemleri
—Gazlı Söndürme Sistemleri
—Köpüklü Söndürme Sistemleri
—Kimyasal Söndürme Sistemleri
YANGIN DEPOSU VE SPRİNKLER SİSTEMLERİ
Yangınla mücadele tesisatlarında önce binanın tehlike sınıfını belirlemek gerekmektedir. 2002 yılında kanunlaşan binalarda yangından korunma ile ilgili yönetmeliğe göre binalar 3 ana sınıfta toplanmıştır.
A- Düşük Tehlike Sınıfı
- Kiliseler, Havralar, Camiler- Kulüpler, Dernek lokalleri- Eğitim-Öğretim kurumları-Hastaneler- Kütüphaneler- Müzeler- Bilgi işlem ofisleri- Konut amaçlı yapılar- Restaurantlar (Mutfak kısımları hariç)- Tiyatrolar ve benzeri yapılar
B- Orta ve Tehlike Sınıfı Grup 1
- Otomobil garajları- Fırınlar- Orta Ölçekli atölyeler (Patlayıcı, yanıcı malzemeler ile çalışanlar hariç)- Meşrubat ve içecek üretim alanları- Elektronik ürün üretim sahaları- Cam ve cam'a dayalı üretim yapılan tesisler- Restaurant servis alanları- Çamaşırhaneler- Süt üretim ve işleme tesisleri
C- Orta Tehlike Sınıfı Grup 2
- Kimya fabrikaları- Soğuk depolar- Konfeksiyon atölye ve fabrikaları- Deri üretim ve işleme fabrikaları- Ofis amaçlı yapılar- Metal üretim ve işleme tesisleri- Matbaalar Tekstil fabrikaları- Tütüne dayalı üretim yapan tesisler- Ahşapa dayalı üretim yapan tesisler- Tahıl ambarları, değirmenler- Ahırlar- Damıtma işlemi yapılan alanlar
D- Orta Tehlike Sınıfı Grup 3
- Yemek, besin ve konserve üretim tesisleri- Kağıt fabrikaları ve kağıt üretim tesisleri-Tamirhaneler, bakım tesisleri (kapalı alanlı)- Limanlar, iskeleler, rıhtımlar- Lastik üretim tesisleri- İçinde yanıcılığı yüksek malzemelerin bulunduğu depolar (mobilya, kağıt ve kağıt ürünleri, boya malzemeler, alkollü içki depoları)
E- Yüksek Tehlike Sınıfı Grup 1 (Extra Hazard Group I)
- Yanıcı hidrolik akışkanların kullanıldığı alanlar.
- Boyahaneler
- Metal çekme tesisleri
- Kontrplak imalathaneleri
- Matbaalar (37,8 °C den düşük parlama sıcaklığında mürekkep kullananlar)
- Kesme hammaddesi üretim tesisleri
- Plastik kaplama tesisleri
F- Yüksek Tehlike Sınıfı Grup 2
- Asfalt üretim tesisleri- Solvent temizleme üniteleri- Açık benzin soğutucuları- Kaplama boya tesisleri- Yanıcı malzeme üretim tesisleri
Bu listelerden yapının yangın risk grubu tespit edilir. Örneğin: Ticari amaçlı bir yapıyı ele alalım Yapımız "Orta tehlike sınıfı Grup II"ye girmektedir.
Bu noktada atlamamız gereken bir alışveriş merkezinin bu gruba girmesine rağmen, daha yüksek risk sınıfından bazı bölümlerin bu yapı genelinde yer alabilir olmasıdır. Bunun için bu tür alanlarda (yapının genelinden daha yüksek risk içeren alanlarda) genel risk grubundan bağımsız, önlemler alınmalı ve bu kısım genel risk grubu ile ilintili olduğu noktalar itibari ile en az yangına 2 (iki) saat dayanıklı duvar, kanal, damperler ile binanın genelinden tecrit edilmelidir. Yapının tehlike grubu belli olduktan sonra belirlenecek nokta sistem koruma alanının tespit edilmesidir. Buna bağlı olarak sistemi kaç adet alarm vana istasyonu ile beslememiz gerektiği ortaya çıkacaktır.
YANGIN SUYU DEPOSU HESABI
SPRİNKLER SİSTEMİ
ALAN: 5 lt./dk/m2
Operasyon Alanı :70 m2 ( ıslak sistem baz alınmıştır )
Debi : 5x70: 350 lt./dk.
Rezerv : 60 dak.
Depo Hacmi : 350 x 60 : 21000 lt./dk. :21 m3
YANGIN DOLABI SİSTEMİ
Debi : 100 lt./dk.
Yangın dolap sayısı :1
Debi: 100 x 1 : 100 lt/dk.
Rezerv : 60 dak.
Depo Hacmi : 60 x 100 : 6000 lt : 6 m3
Yangın Dolapları
—Yüksek binalar ile toplam kapalı kullanım alanı 1000 m2’den büyük imalathane, atölye, depo, otel, motel, sağlık, toplanma amaçlı ve eğitim binalarında ve kapalı kullanım alanı 2000 m2’den büyük bütün binalarda yangın dolabı yapılması mecburidir. Yangın dolapları her katta ve yangın duvarları ile ayrılmış her bölümde aralarında uzaklık 30 m. den fazla olmayacak şekilde düzenlenecektir.
HİDRANT SİSTEMİ
Debi : 400 lt./dk.
Açılan Hidrant sayısı :1
Debi: 400 x 1 : 400lt/dk.
Rezerv : 60 dak.
Depo Hacmi : 60 x 400 : 24000 lt : 24 m3
orta tehlike sınıfı da kendi içerisinde 4 e ayrılır.
hesaplar orta tehlike 1-2 için geçerlidir.
ANA DEPO HACMİ : 21 + 6 + 24 = 51
OrtaTehlike-1 sınıfına göre depo hacmi 51 m3 çıkıyor.
YANGIN POMPASI
Yangın Pompası debisi = 51 m3/h
Yangın Pompası basıncı = 9 bar
Jokey Pompa debisi = 2 m3/h
Jokey Pompa Basıncı = 10 bar
SPRİNKLER SİSTEMİNİN PROJELENDİRİLMESİ
Tehlike tipine göre sprinklerin koruma alanı ve iki sprink arası en fazla mesafe
Sistem tipi |
En fazla koruma alanı |
İki sprink arası en fazla mesafe |
Hafif tehlike |
21 m² |
4.6 m |
Orta Tehlike |
12.1 m² |
4.6 m |
Yüksek tehlike |
9.3 m² |
3.7 m |
BORULAMA VE SPRINKLER KULLANIM VE TİPİ BELİRLEME
Sprinkler
*Yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla olan konut haricindeki bütün yapılar,
*Yapı yüksekliği 51.50 m’yi veya 17 katı geçen konutlarda,
*Toplam alanı 600 m2 den büyük kapalı otoparklarda,
*Birden fazla katlı bir bina içerisindeki yatılan oda sayısı 100’ü veya yatak sayısı 200’ü geçen otellerde, yurtlarda, pansiyonlarda, misafirhanelerde ve yapı yüksekliği 21.50 m’den fazla olan bütün yataklı tesislerde,
*Toplam alanı 2000 m2’nin üzerinde olan katlı mağazalarda, alışveriş, ticaret, eğlence ve toplanma yerlerinde,
*Toplam alanı 1000 m2’den fazla olan, kolay alevlenici ve parlayıcı madde üretilen veya bulundurulan yapılarda.
- bır sprınklerın maksımum koruma alanı 21 m2 ’dır.
-yüksek tehlike sınıfı mahallerde hızlı tepkili sprinkler kullanılmamalıdır.
- duvar tipi sprinkler orta tehlike sınıfı depolama yapılan yerlerde kullanılamaz.
- kuru tip sprinkler kullanıldığı durumlar dışında kuru borulu ve ön etkili tesisatlarda dik tip sprinkler kullanılmalıdır.
Düşük tehlike sınıfı:
Maximum koruma alanı: 4831 m 2
Orta tehlike sınıfı:
Maximum koruma alanı: 4831 m2
Yüksek tehlike sınıfı:
Maximum koruma alanı: 2323 m (çaplandırma tablo ile yapılırsa)
3716 m (çaplandırma hidrolik hesap ile yapılırsa)
Örnek yapımızın 9000 m2 kapalı alana sahip olduğunu varsayalım buna bağlı olarak, minimum yangın zonumuz 9000/4831 iki (2) adet olacaktır.
Yine yangın risk grubuna bağlı olarak bir sprinklerin maximum koruma alanını tespit etmemiz gerekir. Bu değerler sprinkler yerleşimimizi tespit etmemizi sağlayacaktır.
a- Düşük tehlike sınıfı: 1 sprinklerin max koruma alanı 20.9 m (Eğer çaplandırmada hidrolik dizayn yöntemi kullanılırsa)
(Çaplandırma tablo ile yapılırsa alan max. 18,6 m olur)
b- Orta tehlike sınıfı: 1 sprinklerin max koruma alanı 12,1 m2'yi geçemez.
c- Yüksek tehlike sınıfı: 1 sprinklerin max koruma alanı 9,3 m 'yi geçemez.
(Eğer çaplandırmada hidrolik dizayn yöntemi kullanılırsa)
(Çaplandırma tablo ile yapılırsa bu alan max.8,4 m olur.)
Bu verilere göre örneğimiz olan yapıda max koruma alanı olarak 12,1 m2 'yi geçmemiz gerekir. Kuşkusuz sprinkler yerleşimini etkileyen diğer bazı hususlarda mevcuttur. Bunlar koruma alanından bağımsız olarak yerleşimi direkt olarak etkilerler.
Max. koruma alanı: SxL=12,1 m2 bağlantıya göre sprinkler yerleşimi yapılır. Burada diğer bir husus ta aynı branşman üzerinde max. 8 adet sprinklerin yer alabileceğidir.
Yangın risk grubuna bağlı olarak SxL'in max değeri,
SxL= 18,6 m2 düşük tehlike sınıfı
SxL=12,1 m2 Orta tehlike sınıfı
SxL= 8,4 m2 Yüksek tehlike sınıfı
Geldiğimiz nokta itibari ile sprinkler yerleşimimiz orta tehlike sınıfına göre tamamlanmış durumdadır. Bu noktada fiziksel değerlerin etkisi ile sistemin kuru veya ıslak tip olarak seçilmesi gerekir. Normal şartlar altında donma riski söz konusu olamayacağı yerlerde ıslak sistem seçilebilir.
Muhakkak ki sistem değişikliği ürün farklılaşmasını ortaya koyacaktır. (Islak alarm vanası yerine kuru alarm vanası gibi)
Yerleştirme tamamlandıktan sonra ister hidrolik hesap metodu isterse tablo vasıtasıyla boru çaplan tespit edilmelidir. Aşağıda tüm risk gruplarına ait boru çapı tabloları aynı hat üstünden beslenen sprinkler bağlı olarak verilmektedir.
Düşük tehlike sınıfı:
2 spr... 1"- 3 spr... 1 1/4" -5 spr ... 1 1/2" -10 spr... 2"- 30 spr ... 2 1/2"- 60 spr ... 3"
100 spr ...3 1/2" - max 4831 m2 yi koruyan sprinkler... 4"
Orta tehlike sınıfı:
2sp.....1"- 3 spr .... 1 1/4"- 5 spr... 1 1/2"- 10 spr... 2"- 20 spr... 2 1/2"- 40 spr... 3"
65 spr... 3 1/2"- 100 spr ...4" 160 spr... 5" 275 spr... 6" max
4831 m2'yi koruyan sprinkler...8"
Yüksek tehlike sınıfı:
1 spr... 1"- 2 spr ... 1 1/4"- 5 spr ... 1 1/2"- 8 spr ... 2"- 27 spr ... 3" - 40 spr ... 3 1/2"
55 spr ... 4" - 90 spr... 5" - 150 spr... 6" max. 2323 m2 'yi koruyan springler ..8"
Not: Tüm bu çap değerleri siyah veya galvaniz boru için tespit edilmiştir.
Drain hattı çapı ana kolon çapına bağlı olarak seçilir. Buna ait değerler aşağıda belirtilmiştir.
Bu şekilde genel dizayn şartları yerine getirildikten sonra pompa güçleri ve depo kapasitesi ile ilgili seçimlerin yapılması gerekir. Aşağıdaki tabloda da görüldüğü gibi yangın risk grubu eğrisi sprinkler operasyon alanı ile çakıştırıldığında sprinklerde olması gereken su boşalma yoğunluğu tespit edilir. Örnek yapımızın OTK GP2'ye girdiğini ve operasyon alanı olarak da min. değer olan 139 m 'yi seçersek yoğunlumuz 7,7 It/min m2 olarak oluşur.
Operasyon alanı olarak seçtiğimiz bölgenin kaç adet sprinkler tarafından korunduğunu tespit etmek için koruma alanımızın 12,1 m olduğunu varsayarsak;
Bu 12 sayısı muhtemel bir yangın esnasında aynı anda açılması muhtemel sprinkler sayısını ifade eder. En kritik bölgede (basınç ve debi değeri açısından) yapılacak hidrolik hesap ile sistemin debi ve basınç değeri tespit edilir. Bu işlemler için aşağıdaki formüller kullanılacaktır.
1- Numaralı formülden yola çıkarak başlangıcında birinci sprinklerle olması gereken basınç ve debi değeri (debi değeri yoğunluk ve koruma alanına bağlı olarak daha önce bulunmuştur) bulunur. II. numaralı formülden borudaki basınç kayıpları bulunur ve sıralı işlemler yapılarak, hesap gereği 12 adet sprinklerin açılacağı dikkate alınarak pompa istasyonuna kadar gelinir. Değerin yaklaşık olarak 1416 It/dk ile 1895 It/dk arasında değişen bir değer olacağına aynı tür yapılar için yaptığımız çalışmalar ve tecrübeler ile varabiliriz.
Sprinkler sistemi için gerekli debi ve basınç değerine bağlı olarak sistem oluşturulur. Yine debi değerine bağlı olarak tablodan yangın suyu kapasitesi seçilir.
Örneğimiz için bu hesabı yaptığımızda
Q=1895 It/dk. debiye bağlı olarak min. reserve kapasitesi; 1895x60 = 114 m3'lük depo max. reserve kapasitesi ise, 1895x90=170 m3 lük depo kapasitesi oluşur.
Yangın söndürme sistemlerinin dizayn kriterleri mutlaka yerel ya da uluslar arası standartlara uygun seçilmeli,seçilen söndürme tipine uygun boru ve bağlantı şekli belirlenmelidir.Seçilen bağlantı şeklide doğru olarak uygulanmalıdır.
Borular paslanmaya karşı korunmalıdır. Önce astar sonra koruyucu boyaların yapılması gerekir. Boru güzergâhı dış darbelere açık aşındırıcı etkilerin bulunduğu veya elektriksel tehlikelerin bulunduğu alanlardan geçmemelidir. Boru bağlantı biçimi bağlantı parçaları kullanılarak dişli, flanşlı kaynaklı ya da yivli bağlantı çeşitleri kullanarak yapılmalıdır.Boru türü ve bağlantı biçimi ne olursa olsun standartların gerektirdiği işletme basıncına dayanıklı olmalıdır.Borular hiçbir zaman kendi ağırlıklarını taşımamalıdır. Borular; duvar, tavan, yapı taşıyıcı elemanlarına, özel olarak yapılmış konsollara, boru askılarına ve sehpalara kelepçeler ile sabitlenmelidir.Boruların içerisinde keten, inşaat artığı ve metal artıklarının kalmamasına dikkat edilmelidir. Bu artıklar tesisatta kullanılan ekipmanların doğru çalışmamasına ve gerekli debide suyun borulardan alınmamasına sebep olabilir.
YANGIN TESİSATINDA KULLANILAN BORU VE BAĞLANTI ELEMANLARI
Yerüstü Borulama
Sprinkler Sulu Söndürme Sistemleri ; genellikle dikişli veya dikişsiz, siyah veya galvanizli çelik boru kullanılarak montaj yapılır.
CO2 Gazlı Söndürme Sistemleri ;Yüksek basınçlı sistemlerde ,boru çapı ¾” ve daha küçük ölçüler için Schedule 40 olmalıdır.1” ile 4” arası boru çapların da ise minimum Schedule 80 olmalıdır. Yüksek basınçlı sistemlerde dökme demir ve alın kaynaklı boru kullanılamaz.Düşük basınçlı sistemlerde ise borular minumum Schedule 80 olmalıdır,alın kaynaklı boru kullanılabilir.
Temiz Gazlı Söndürme Sistemleri ; Dikişsiz çelik çekme boru kullanılabilir.Metal olmayan borulama kullanılamaz.
Kuru Kimyasal Söndürme Sistemleri ; Galvanizli boru,paslanmaz çelik,bakır veya prinç borular kullanılabilir.Dökme demir boru kullanılamaz.
Yeraltı Borulama
Hidrant sistemini besleyen yeraltı hatlarında, dökme demir, düktil demir, içi çimento ile sıvanarak astarlanmış, takviyeli cam fiber, yüksek yoğunluklu polietilen (HDPE) boru tipleri kullanılabilir.
Borulamada Kullanılan Bağlantı Elemanları ;
Borulama tekniği yangın söndürme sistemlerinin ayrılmaz unsuru olup, borulama tekniğinin seçimi,
tasarlanan söndürme sistemine ve boru tipine uygun olarak seçilmelidir.
Sprinkler Sulu Söndürme Sistemleri ;Dişli, kaynaklı ,flanşlı ve yivli bağlantı yapılabilir.
CO2 Gazlı Söndürme Sistemleri ; Dişli,kaynaklı ,flanşlı ve yivli bağlantı yapılabilir.
Temiz Gazlı Söndürme Sistemleri ; Dişli , kaynaklı ve flanşlı bağlantı yapılabilir.
Kuru Kimyasal Söndürme Sistemleri ; Dökme demir fittingler kesinlikle kullanılamaz.
Dişli Bağlantı : Söndürme sistemlerinde 50 mm ve daha düşük çaplı boruların bağlantısında
genellikle dişli bağlantı kullanılır.
Flanşlı Bağlantı : Söndürme Sistemlerinde genellikle hat üzerindeki vana ve ekipmanların montajında kullanılır.
Kaynaklı Bağlantı : Söndürme sistemlerinde 50 mm’nin üzerindeki çaplarda genellikle tercih edilen bağlantı tipidir.
Yivli Bağlantı : Yivli boru bağlantı elemanları, mekanik borulama sistemlerinde en çok tercih edilen ve en uygun ürünlerdir.Diğer bağlantı türlerine göre daha hızlı bir montaj sağlar ve bir projenin her aşamasında adam-saat miktarını azaltır. Yivli boru bağlantı elemanlarını tercih eden mühendisler,yatırımcılar ve montaj yüklenicileri, zamandan ve maliyetten tasarruf etmenin yanı sıra ;Rijitlik ve esneklik sağlama,sistemin bakımı ve yeni hat ekleme kolaylığı,gürültü ve titreşim azaltma,hizalama kolaylığı ve sismik gerilim giderimi gibi bir çok avantaj sağlayabilirler.
Yapıların fiziksel durumuna göre uygun söndürme sistemi belirlendikten sonra,boru tipi ve uygun boru bağlantı tipi seçimi yapılırken işin tekniği kadar maliyet açısından uygunluğu ve zaman faktörü de göz önünde bulundurulmalıdır
Kaynaklar:
NFPA (National Fire Profection Assocation)
Amerikan Yangına Karşı Koruma Derneği' nin
NFPA 13 - 14 ve 20 No'lu Standartları
kaynak: İsmail Turanlı
Norm teknik
Sulu Yangın Söndürme Sistemlerinde Örnek Hesaplama
ÖRNEK 1
Yüksek tehlike sınıfında, sadece hidrant sistemi kurulu bir işletmede, pompadan en uzak hidrant 500 m. uzaklıkta ise, pompanın debisi, pompanın basıncı ve gerekli su deposu hacmi ne olmalıdır?
Not: Sadece hidrant sistemi kurulu ise, hidrant sistemi debisinin 1900 lt/dak olması gerekir
ÇÖZÜM
Yönetmelik Ek-8/C tablosunda yüksek tehlike sınıfı için gereken minimum süre 90 dakikadır.
Yangın Suyu Hacmi = 1900 lt/dak x 90 dak = 171000lt = 171 m3 (minimum yangın suyu deposu hacmi)
90 dak = 1,5 saat
Yangın Pompalarının Debisi = 171 m3 / 1,5 saat = 114 m3/h
Hidrant için 700 kPa basınç olması gerekir.
700 kPa = 7 bar
En uzak hidrant 500m uzaklıkta olduğu için bu uzunluktaki basınç kaybı;
Not: Yatay borularda her 100 metrede, dikey borularda ise her 10 metrede 1 bar basınç kaybı oluşur.(Boru cinsine göre değişmekle birlikte genel olarak)
Hidrant sistemi tesisatı yatay döşeneceği düşünülür ve,
500/100 = 5 bar
Toplam Pompa Basıncı = Hidrant Çıkışında İstenen Basınç + Basınç Kaybı + İlk Çıkış Kaybı + Sürtünme Kaybı
İlk Çıkış Kaybı 1 bar ve Sürtünme Kaybı 1 bar kabul edilir.
Toplam Pompa Basıncı = 7 + 5 + 1 + 1 = 14 bar
1 bar = 10 mss
ÖRNEK 2
Orta Tehlike 3 sınıfına giren ve bünyesinde hidrant, yangın dolabı ve splikler(yağmurlama) sistem bulunduran ve binada en yüksekteki hortum dolabının pompaya olan yüksekliği 10 metre ve en uzak hidrantın pompaya olan mesafesi 100 metre ise, bu tesisin pompa basıncı, pompa debisi ve su deposu hacmi ne olmalıdır?
ÇÖZÜM
Bu tip hesaplamalarda acil bir durum için 2 adet yangın hortum dolabı, 1 adet hidrant çalışacakmış gibi hesaplama yapılır.
Hortum dolabı için ;
Orta tehlike 3 sınıfı için debi 100 lt/dak ve süre minimum 60 dak olmalıdır.
100 lt/dak x 60 dak = 6000 lt = 6 m3
İki adet hortum dolabı düşünülürse 6 x 2 = 12 m3
Hidrant için ; (Yangın söndürme hidrantı; imar planlama alanı 5000 metrekarenin üzerinde olan ve içerisinde her türlü kullanım alanı mevcut bulunan yerleşim yerlerinde yaptırılması zorunlu bir ekipmandır.)
Orta tehlike 3 için debi 1000 lt/dak ve süre minimum 60 dakika olmalıdır.
1000 lt/dak x 60 dak = 60000 lt = 60m3
Splinkler için ;
Orta tehlike 3 için ;
Tasarım yoğunluğu = 5 mm/dak = 0,005 m/dak
Islak veya önetkili = 216 m2
Hidrant ve hortum dolabı için alınan süre splikler içinde geçerlidir.
Süre = 60 dak
0,005 m/dak x 216 m2 x 60 dak = 64,8 m3
Yangın Suyu Hacmi = 64,8 m3 + 12 m3+ 60m3 = 136,8 m3
Not : Ek-8/A tablosunda orta tehlike 3’e göre ıslak veya önetkili kısmında en az su deposu 160 m3 olarak verilmiş olduğu görülmektedir. Fakat bu tablo yaklaşık değerler verdiği için, öncelik her zaman hidrolik hesaptır. MADDE 92
60 dak = 1 saat
Pompa debisi = 136,8 m3 / 1 saat = 136,8 m3/h
Pompa basıncı hesaplanırken en çok basınç gerektiren sisteme göre hesaplanır. Oda hidrant olup basıncı da 7 bardır. Boru uzunluğuna göre basınç kaybı hesaplanır. Splikler gibi daha düşük basınç gerektiren sistemlerde yüksek basınçtan ötürü basınç düşürücü kullanılmalıdır.
Not: Yatay borularda her 100 metrede, dikey borularda ise her 10 metrede 1 bar basınç kaybı oluşur.
Hidrant için basınç kaybı ;
100/100 = 1 bar
Hortum dolabı için ;
10/10 = 1 bar
Toplam Pompa Basıncı = Hidrant Çıkışında İstenen Basınç + Basınç Kaybı + İlk Çıkış Kaybı + Sürtünme Kaybı
İlk Çıkış Kaybı 1 bar ve Sürtünme Kaybı 1 bar kabul edilir.
Toplam Pompa Basıncı = 7 + 1 + 1 + 1 + 1 = 11 bar
En Kaliteli En Ekonomik ve En Sağlıklı Mühendislik Çözümleri-komple sistem-periyodik bakım-onarım
| DAVLUMBAZ YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ |
DAVLUMBAZ YANGIN SÖNDÜRME KULLANILDIĞI YERLER |
|||||||||||
OTOMATİK : Boşaltma mekanizması, algılama hattının devreye girmesi ile kızgın yağ yangınlarını için özel olarak geliştirilmiş sıvı söndürücünün boşaltma hattından hızlı bir şekilde boşalmasını sağlar. |
| Yardımcı Elemanlar |
|
| CO2 YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ |
CO2 Sistemleri, otomatik veya manuel olarak aktive edilecek şekilde tasarlanabilmekte, yönlendirme valfleri kullanılarak tasarlanan bir CO2 Sistemi ile birden fazla risk alanı koruma altına alınarak ekonomik çözüm sağlanabilmektedir. CO2 gazı 55-60 bar basınç altında ve oda sıcaklığında 20 kg, 30 kg veya 45 kg, kapasiteli dikişsiz çelik silindirlerle depolanır. Silindirler grup halinde düzenlenir ve her silindir bireysel olarak ortak bir tahliye manifolduna flexible yüksek basınç CO2 boşaltma hortumları ile bağlanır. Pilot silindir, otomatik sistemlerde, elektrikli aktivatör ile otomatik olarak, manuel sistemlerde ise manuel pnömatik aktivator ile manuel olarak tetiklenir. Yedek silindirler, fleksible aktivasyon hortumları ile pilot silindirden taşınan basıncın, yedek silindir valfleri üzerinde bulunan pnömatik aktivatörleri otomatik tetiklemesi ile aktive olur. Mühendislik hesaplamaları sonucu, korunucak hacme monte edilen borulama sistemi ile silindirlerin içindeki gaz, CO2 tahliye nozullarına taşınır. |
 |
CO2 GAZLI SİSTEM ÖZELLİKLERİ
|
Yüksek Basınçlı CO2 Sistemler:Yüksek basınçlı karbondioksit sistemleri, hem toplam hacim koruma hemde lokal koruma uygulamalarında kullanılmaktadır. |
| YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ |
Elektrik iletkenliği yoktur ve çok az yer kaplar. Ateşi soğutup ısı enerjisini düşürerek tutuşma sürecini durdurur. FM-200® tıbbi inhalasyon aletlerinde de kullanılmaktadır. Bundan dolayı FM-200® Sistemleri UL ve LPCB'den onay almıştır. Mal güvenliğine gelince FM-200® temiz madde yangın koruması konusunda en sağlam karardır. FM-200® iş yerinizin sürekliliği ve aksatmadan yeniden yürür hale gelmesi için mükemmel bir çözümdür.
|
|
| ÖZELLİKLER |
| Sistemin Tanımı : FM-200® bütünsel ses basmalı bir söndürücü sistemidir. Sistem Gerekli ISO 14520 ve NFPA 2001 standartlarına göre tasarlanmıştır. |
KURU KİMYEVİ, TOZLU YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ
Önce şunları belirtelim : hangi yöntem uygulanırsa uygulansın sistem, iç mekanlarda kullanılmak üzere tasarlanmıştır.
Korunucak mahalin durumuna göre iki şekilde uygulanır:
a ) Hacim Koruma
b) Kısmi Koruma
Hacim koruma : Amaç tüm hacmi kapsayacak bir koruma yapmaktır. Bu nedenle koruyacak mahalin hacmi, yüksekliği, ortalama sıcaklığı, kapatılamıyan açıkların oranı bilgileriyle tasarım yapılı. Mahalin özellikleri ve riskin durumuna göre kısmi korumanın uygun olmadığı durumlarda bu yöntem uygulanır.
Kısmi koruma : Alan korumanın, tasarım kritellerine göre ve korunacak bölgenin özelliklerine göre daha uygun ve ekonomik olduğu durumlarda uygulanır. Etrafı ve üstü hacim koruma sınırları dışında kalacak derecede açık risk bölgelerinde en ideal yöntemdir. Riskin pozisyonuna ve belli kritellere göre iki uygulanış şekli vardır : üstten alan koruma ve alttan alan koruma.
KÖPÜKLÜ YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ
| Köpük, yanıcı, sıvı kimyasal maddeler veya yakıtların söndürülmesi işlemlerinde kullanılır. Kimyasal içeriklerine göre; protein veya sentetik bazlı, film oluşturucu ve alkole dayanıklı köpük çeşitleri bulunur. Köpüklü söndürme sistemleri otomatik veya manuel sistemler olarak dizayn edilir. Köpük, genel olarak, köpüklü sprinkler sistemi, köpüklü yangın dolapları, tank söndürme sistemi, köpüklü monitör sistemi ve köpük jeneratörü gibi söndürme sistemlerinde uygulanır. |
|
| KULLANIM ALANLARI |
|
|
| Endüstriyel, depolama, eğtim - öğretim, sağlık ocağı, konaklama, toplantı, ticaret, ofis, cezaevi, amaçlı tüm binalarda, yangını çıkış aşamasında, tehlikeli ve üzücü boyutlara varmadan algılayarak, gerekli önlemlerin alınmasını sağlayacak şekilde, her kapalı mekana özel projelendirilmiş, tesis edilmesi yasalar gereği olan yangın erken uyarı sistemidir. Sistem, yangını başlangıç aşamasında algılayacak çeşitli özellikteki dedektörler, algılanan yangının değerlendirilmesini yapacak ve gerekli olan yerleri uyaracak kontrol paneli ve sesli veya görsel uyarı cihazlarından meydana gelir. |
|
| Yangın algılama sistemlerinde genel amaç yangının başlangıç aşamasında algılanarak gerekli olan yerlere uyarıların yapılmasıdır. Uyarının yapılmasından itibaren geçen her dakika önemlidir. Buna göre yangının oluştuğu yere en kısa sürede müdahalenin yapılması, ancak yangının oluşma yerinin panel üzerinden görülmesiyle mümkün olur. Yangın algılama sistemleri, bu bilginin alınma prensibine göre ikiye ayrılır. |
|
| Konvansiyonel Sistemler Sistemde yangın yada arıza bilgisi panel üzerinden bölge (zone) bazında görülür. Sistemin kurulu bulunduğu bina bölümlere ayrılmıştır. Bu bölümleme kat bazında yada bina bazında yapılabilir. Adresli sisteme göre bazı dezavantajları bulunmaktadır. Sistem kontrol paneli, Optik duman dedektörü, Isı dedektörü, Işın (beam) dedektörü, yangın ihbar butonları, yangın ihbar sireni gibi ekipmanlardan oluşmaktadır. |
|
Bunlardan Bazıları :
|
-YANGIN YÖNETMELİĞİ (PDF OLARAK GÖRÜNTÜLEMEK İÇİN YAZI ÜSTÜNE TIKLAYINIZ)